Xa pasaron anos desde 1997, que en Cedeira (A Coruña) se recuperou a tradición de tallar as cabazas na véspera do día de defuntos. Avós e pais fixeron memoria; remexendo nunha infancia non tan afastada, lembrando cando se xuntaban uns cantos amigos e amigas para ir coller os melóns e as cabazas ás hortas. Como logo as baleiraban e as ían modelando ao xeito de caveiras de defuntos. Despois, á noitiña, colocaban dentro a candea e prendíanlle lume. Este momento, esperado con ansia polos rapaces, perpetuaba unha tradición dos nosos devanceiros. Logo había que buscar un lugar para deixala; tiña que ser un curruncho dunha rúela onde puidese sorprender e asustar as persoas que lles cadrase pasar por alí. Todo este ritual levábase a cabo na escuridade, moitas veces baixo a choiva; tede en conta que daquela había moi pouca luz nas rúas e ata para os mesmos rapaces as caveiras metían medo.
Aquel vello costume hoxe recuperado grazas á Festa do Samaín celebra o momento de remate do verán e do comezo do inverno. En Cedeira reunímonos para darlle a benvida ao novo período. Para iso comemos todos xuntos as castañas á vez que traemos as nosas caveiras que agora, pola cantidade de luz eléctrica que enche as nosas rúas xa non espantan a ninguén.
A Festa do Samaín acadou unha grande repercusión en toda Galicia, e mesmo é coñecida fóra dela. Hoxe en día celébrase nunha gran cantidade de lugares con diferentes nomes: festa das cabazas, dos calacús... Ao redor da festa producíronse outros fenómenos culturais importantes, como a publicación de estudos antropolóxicos, libros de contos, pezas de teatro, etc.
Pero tamén estes anos, e apoiada principalmente polo cine e a televisión, espallouse paralelamente ao Samaín unha versión exportada da outra beira do Atlántico, o Hallowen. Iso está a provocar que moita xente pense, sobre todo nas zonas urbanas descoñecedoras desta antiga tradición, que o noso Samaín e só unha copia exportada, e que na nosa terra nunca se tallaron cabazas. Mesmo se chega, o que é mágoa, a preferir a festa que vén de fóra e a rexeitar a nosa propia.
Por iso en Cedeira e noutras moitas vilas de Galicia habemos seguir ano tras ano celebrando esta festa, e outras moitas tradicións que se nos van perdendo pouco a pouco, para evitar que desaparezan.
PROGRAMA SAMAÍN 2011
VENRES DÍA 28 DE OUTUBRO
Ás 6 do serán no Paseo do Pinzón faremos o Fiadeiro das Castañas e Obradoiro de Caveiras, onde teremos zonchos preparados para facermos os colares.
A partir das 8 do serán terá lugar, un espectáculo de circo, musica e humor a cargo do grupo Ringo Rango, espectáculo cómico ao límite do absurdo onde todos habemos pasar momentos ben divertidos.
E ás 10 da noite, no medio do río faremos o acto de inauguración do Samaín 2011, coa xa tradicional Queima da Cabaza.
SÁBADO 29 DE OUTUBRO - FESTA DE SAMAÍN
A partir das 5 do serán, no Paseo do Pinzón, comezaremos a anotar os melóns para o Concurso de Cabazas, no que coma sempre, premiaranse aquelas que máis chamen a atención, polo seu tamaño, a súa orixinalidade, beleza natural, simpatía…
Os que queirades participar na Ginkana tamén vos podedes ir apuntando. A gimkana remata para os máis “botados para adiante” cunha visita á Casa das Ánimas.
Obradoiro de Maqueado, a cargo de Fusa para pintarvos unha cara samaineira.
Merendola de Outono, con bola de azucre e requeixo, os dous clásicos da festa que nesta ocasión non han de faltar.
Ao longo da tarde, teremos contacontos a cargo de Ni fú ni fá, e animación con Ánima Rúa.
No luz con fus, a iso das 8:30 do serán, máis ou menos, sairá o Pasarrúas das Pantasmas, que con todas as luces apagadas percorrerá os currunchos máis escuros da vila. Se as pantasmas están de leria, irán por onde elas queiran. ¡Deixádevos levar!
E para rematar faremos a entrega de premios do Concurso de Cabazas.
MARTES 1 DE NOVEMBRO
Ás 8 do serán no auditorio municipal a función Mackie, o Navallas do grupo Bartoleta de Ferrol.